Automatyczny odczyt liczników ciepła

Oprogramowanie Liczniki jest częścią naszego systemu fakturującego odbiorców ciepła Obrót Ciepłem, ale ze względu na swoją uniwersalność pracuje również jako samodzielny moduł do gromadzenia i analizowania odczytów, współpracujący z systemami innych producentów oprogramowania. Pełna wersja systemu pracuje na dwu platformach sprzętowo-programowych:

• odczyty liczników są prowadzone za pomocą komputerów firmy PSION model Workabout wyposażonych w oprogramowanie Liczniki-PSION oraz interfejsy odczytowe umożliwiające, w przypadku liczników posiadających gniazdo odczytowe, automatyczny odczyt stanów z liczników ciepła.
• odczyty liczników z komputerów PSION są następnie przesyłane do komputera klasy PC, na którym jest zainstalowane oprogramowanie Liczniki-PC pracujące pod kontrolą systemu Windows 95, 98 lub NT.
  

Odczyty mogą być również wprowadzane do bazy ręcznie, wykorzystując wydrukowany z programu Liczniki-PC formularz odczytowy, z pominięciem modułu Liczniki-PSION.

Oprogramowanie na komputer PSION składa się z programu głównego oraz sterowników. Program główny umożliwia m.in. przeglądanie danych o licznikach znajdujących się na trasie odczytowej (poprzedni odczyt, adres zainstalowania, opis, ...), wprowadzanie ręcznie odczytów, porównanie z odczytami poprzednimi, wprowadzenie notatki (stan węzła, licznika, ...).W celu prowadzenia odczytów automatycznie, np. przez złącze optyczne, galwaniczne lub M-Bus, do programu głównego dołączamy sterowniki - programy - umożliwiające komunikację programu głównego z licznikami różnych producentów przez interfejsy odczytowe - urządzenia elektroniczne łączące komputer z licznikiem. Sterowniki mogą być uniwersalne (jeden umożliwia komunikację z licznikami różnych producentów) lub dedykowane tylko jednemu typowi licznika.

Obecnie system jest przystosowany do automatycznego odczytu następujących liczników:

Nazwa sterownika	Odczytywany licznik	Interfejs do odczytu
		bezpośredniego	zdalnego
EN 60870	ISTA Sensonic 95	1	2
	Landis&Gyr WSD + WZD MB		2
	Schlumberger CF 50	1	2
	Schlumberger CF Combi	2	2
	Kamstrup Multical III M-Bus		2
	LQM Apator	9
	Siemens 2WRx M-Bus		2
	Danfoss Infocal 5	1	2, 3, 4
	Inne liczniki z modułem M-Bus	2	2
EN 61107	ISTA Sensonic Plus	1
	Schlumberger CF 100	1
	Landis&Gyr WSD	1
Landis&Gyr WZD PT	Landis&Gyr + WZD PT		7
Cieplik 2000	MAS Cieplik 2000	6	6
LEC 3M, 4	KFAP LEC 3M	5	5
	KFAP LEC 4	5	5
Supercal	AQUATHERM Supercal 431	8
	AQUATHERM Supercal 432	8
	AQUATHERM Supercal 439	8
SI-Bus	Schlumberger Thermiflu	2	2
	Schlumberger CF		2
Multical I/ II	Kamstrup Multical I/ II	4	4
	Metron Metronic I/ II	4	4
	Danfoss EEM-I	4	4
Multical III	Kamstrup Multical III RS-232	1	3,4
	Kamstrup Multical 66C RS-232	1	3,4
	Danfoss EEM-C	1	3,4
Metronic 3	Metron Metronic 3	4	4
Siemens 2WR	Siemens 2WR4, 2WR5	1

Interfejsy odczytowe:

Lp.	Nazwa
1	Głowica optyczna uniwersalna
2	Interfejs M-BUS/ SI-BUS
3	Interfejs MULTICAL III/ 66, METRONIC 3, INFOCAL 5
4	Interfejs MULTICAL I/ II/ III, METRONIC I/ II/ III, INFOCAL 5
5	Interfejs LEC 3M, 4
6	Interfejs Cieplik 2000
7	Interfejs Landis&Gyr/ WZD-PT
8	Głowica optyczna do odczytu liczników Supercal
9	Konwerter LQM/ RS232

Do programu głównego można dołączyć sterowniki tylko do odczytu liczników znajdujących się aktualnie na obszarze obsługiwanym przez przedsiębiorstwo. W sytuacji gdy zostanie zakupiony nowy typ licznika wystarczy zainstalować odpowiedni dla niego sterownik, może się również okazać, że już posiadany sterownik odczytuje ten licznik.

Podsumowując:

Automatyczny odczyt liczników różnych producentów jest możliwy za pomocą jednego programu zainstalowanego na komputerze PSION-Workabout. W szczególnych przypadkach, ze względu na różny standard elektryczny wyjścia danych w licznikach, w trakcie odczytów konieczna jest zmiana interfejsu łączącego komputer inkasencki z licznikiem.

Część interfejsów jest bardzo uniwersalna, np. głowica optyczna (większość liczników posiada identyczny nadajnik i odbiornik podczerwieni) lub interfejs M-Bus, którym można się łączyć z każdym licznikiem wyposażonym w moduł transmisyjny M-Bus. Są również liczniki, dla których producent zaprojektował połączenie licznik-komputer jedyne w swoim rodzaju, np. LEC, Cieplik 2000. W tym miejscu warto zauważyć, że oprogramowanie umożliwia odczyt zarówno pojedynczego licznika, bezpośrednio podłączając interfejs odczytowy do gniazda na obudowie lub wykorzystując możliwość umieszczenia gniazda odczytowego w pewnej odległości od licznika (framuga drzwi do wężła, brama do posesji), jak i czytanie sieci M-Bus liczników przez tzw. centralki M-Bus. W trakcie automatycznego odczytu, oprócz podstawowych parametrów, np. energia lub objętość, odczytywane są również pewne parametry dodatkowe np. temperatura zasilania, temperatura powrotu, przepływ chwilowy, moc chwilowa - ilość i rodzaj tych parametrów zależy od typu licznika. Równocześnie do komputera inkasenckiego wczytywany jest kod błędu pracy licznika (jeżeli licznik zarejestrował błędne warunki pracy) co powoduje pojawienie się na ekranie komputera inkasenckiego komunikatów np. zwarcie czujnika na zasilaniu, rozwarcie czujnika na powrocie, błąd impulsowania. Na podstawie tych informacji wyświetlonych na ekranie komputera inkasenckiego operator nie wchodząc na węzeł lub na teren posesji ma możliwość wstępnego zweryfikowania stanu licznika lub instalacji.

W bazie programu Liczniki-PC znajduje się kartoteka liczników zawierająca parametry techniczne, ewidencyjne oraz historię odczytów. Program umożliwia przeprowadzenie szczegółowej analizy pracy liczników na podstawie danych odczytowych, wyselekcjonowanie odczytów potencjalnie błędnych, kontrolę kompleksowości odczytu, wyodrębnienie niesprawnych urządzeń pomiarowych, sprawdzenie prawidłowości doboru liczników (porównanie przepływu średniego z przepływem minimalnym, maksymalnym, itp.).

W największym skrócie procedura pracy z systemem jest następująca:

• po zainstalowaniu licznika operator wprowadza jego dane do bazy programu Liczniki-PC: adres zainstalowania, opis, dane techniczne. W ten sposób na PC powstaje baza liczników.
• przed wyjściem na odczyty pracownik łączy komputer PSION z PC i przesyła do komputera PSION dane liczników dla wybranej trasy lub drukuje formularz odczytowy. Następnie udaje się na obchód rejonu odczytowego, wykonuje odczyty poszczególnych urządzeń pomiarowych automatycznie, wykorzystując odpowiednie dla określonego typu licznika głowice odczytowe, lub ręcznie. Po zakończeniu obchodu ponownie łączy komputery i przesyła dane odczytowe do bazy programu Liczniki-PC lub spisuje je z formularza.
• następnie pracownik odpowiedzialny za kontrolę odczytów przeprowadza ich weryfikację i decyduje o utworzeniu zbioru na podstawie którego zostaną naliczone opłaty.
• w dalszej kolejności odczyty mogą być wykorzystane do wyliczenia wielu parametrów analitycznych, a także oceny prawidłowości pracy i doboru urządzeń pomiarowych.

Odczyt radiowy

W ostatnim czasie uwagę ciepłowników zwrócił silny rozwój możliwości radiowego odczytu urządzeń metrycznych.
Przed zakupem systemu warto zwrócić uwagę na jego charakter. Najważniejszym wydaje się podział na systemy otwarte oraz zamknięte, ponieważ może on również określić przyszłą politykę zakupową ciepłomierzy.
Dostawcy systemów zamkniętych umożliwiają wyposażenie w moduły radiowe i odczyt wyłącznie produkowanych przez siebie przeliczników.

Firma KomBit dostarcza system otwarty, umożliwiający odczyt radiowy jednym urządzeniem odbiorczym, jednym programem, przeliczników produkowanych przez różnych producentów:

 

Na komputerze PSION Workabout znajdują się między innymi dane adresowe liczników wybranej trasy. Przesłanie trasy z komputera PC w kolejności zgodnej z faktyczną w terenie powoduje łatwe i szybkie odnalezienie liczników. Po odebraniu transmisji od pierwszego modułu trasy na ekranie komputera PSION pojawiają się adresy zainstalowania sąsiednich ciepłomierzy wyposażonych w moduły radiowe, lista adresowa jest aktualizowana po każdym kolejnym odczycie. Odczyty są również sygnalizowane dźwiękowo.

Moduł radiowy AIUT

do ciepłomierza Kamstrup

-

Transmisja wysyłana przez moduły radiowe zainstalowane w ciepłomierzach jest odbierana przez przystawkę instalowaną na komputerze PSION Workabout (model 1MB lub 2MB MX) w ogólnodostępnym paśmie 433MHz (nie jest możliwa samodzielna praca przystawki). Przystawka umożliwia odbiór ramek, realizuje funkcje diagnostyczne systemu, umożliwia również określenie jakości odbieranego sygnału. Jest zasilana z wewnętrznych akumulatorów komputera PSION. Zainstalowane na niej dwie diody świecące spełniają funkcje diagnostyczne. Szczególnie istotna dla operatora jest dioda informująca o każdej przychodzącej ramce. Dane są przesyłane do komputera PSION Workabout.

Moduł radiowy AIUT

do ciepłomierza Invensys

Maksymalny zasięg transmisji radiowej wynosi 150 m.

-

Zakład Usług Komputerowych KomBit
ul. Profesora Tadusza Kazimierza Opałka 4, 30-399 Kraków
Tel. 12-656-16-01, e-mail:kombit@kombit.pl